Mal Beyanında Bulunmayanlar Hapis Yatar mı?

İcra takibi başlatılıp da borçluya ödeme emri gönderildiğinde mal beyanında bulunulmazsa “3 aya kadar hapis ile tazyik” edileceği ihtarı yer alıyor. Nedir bu “hapis ile tazyik” ve uygulamadaki durum nedir? Kısaca anlatacağım.

Öncelikle hemen belirteyim, eskiden mal beyanında bulunmamak ayrıca düzenlenmiş bir suçtu. Anayasa Mahkemesi 2008 yılında, yani 17 yıl önce bu kanun hükmünü iptal etti. Kesin olarak belirteyim de açıklık kalmasın. Mal beyanında bulunmamak bir suç değil artık. Peki neden ödeme emirlerinde “hapis”ten bahsediliyor?

Halen geçerli olan İcra ve İflas Kanunu 76. Maddesi mal beyanında bulunmayan borçlunun, alacaklının talebi üzerine mahkeme kararıyla üç aya kadar hapis ile tazyik olunacağını düzenlemiş. Yani mahkeme mal beyanında bulunmayan borçluya ceza vermiyor da mal beyanında bulunana kadar onu hapis ile zorluyor.

Peki bu zorlama hapsinden kaçınmak mümkün mü? Tabi ki mümkün. Alacaklı mahkemeye başvurduğunda da, yargılama aşamasında da, hatta karardan sonra da mal beyanında bulunulursa zorlama hapsi uygulanmaz. Çünkü adı üstünde bu bir ceza değil, zorlama hapsi. Bu nedenle uygulamada banka avukatlarının bu yola fazlaca başvurmadıklarını görüyoruz.

Asıl riskli olan ise gerçeğe aykırı mal beyanında bulunmak! Anayasa Mahkemesi mal beyanında bulunmama suçunu iptal etti ama yalan mal beyanında bulunma suçunu iptal etmedi. Yani banka avukatı mal beyanında bir tutarsızlık tespit ederse o zaman bu suç işlenmiş olur ve ceza çıkabilir.

Özetle, mal beyanında bulunmasanız da mahkeme aşamasında sonradan beyan verip zorlama hapsinden kurtulabilirsiniz. Ancak bulunduğunuz mal beyanınız eksikse hapis yatmanız gündeme gelebilir. Çünkü bir suç işlemiş olursunuz. Hapis korkusuyla gerçeğe aykırı mal beyanında bulunmayın! Asıl bu şekilde mal beyanında bulundunuz diye hapis yatabilirsiniz!