27 yıldır masanın her iki tarafından da gözlemlediğim üzere borçlular icra gelince psikolojik bir çöküş yaşıyorlar. Profesyonel olarak 10 binlerce dosyayı takip eden bizler kadar rahat hareket etmenizi beklemiyorum tabi. Ama psikolojinizi sağlam tutmazsanız zararlı çıkabilirsiniz. Neden mi? Çünkü bankalar ve varlık yönetim şirketlerinin çok iyi bildiği bir detay var. Tahsilat psikolojiktir!
Yapılan analizler var. Hiçbir malı mülkü olmayan, sigortalı olarak da çalışmayan kişilerin borç ödeme davranışlarını inceliyorlar. “Üzerinize kayıtlı malınız yoksa borcunuzu ödemeyin” demiyoruz. Yanlış anlaşılmasın! Tabi ki borcun üstlenilmesi ve ödenmesi doğru olan. Ama bu ödeme sürecinin psikolojik etkilerden arındırılarak yürütülmesini öneriyorum.
“Davranışsal iktisat” diye bir bilim dalı var. Çalışma sonuçları defalarca Nobel ekonomi ödülü aldı. Rasyonel olmayan ekonomik kararları inceliyor. Ben de profesyonel yaşamımda binlerce kez deneyimledim ki borçlu psikolojisi suçlu psikolojisi ile karışabiliyor. Borçlu panik yapıyor ve rasyonaliteden uzaklaşıyor. Yerine getirilemeyecek taahhütlerin altına girmek kadar uygun bir pazarlıkla ödenebilecek borçların uzayan yasal süreçte çığ gibi büyümesine neden olmak da aynı şekilde hatalı olabiliyor.
Kararlarınızı panik halinde iken vermeyin. Öncelikle kendinizi rahatlatın ve seçeneklerinizi değerlendirin. Ödeme imkanınız varsa pazarlık yapmaya başlamadan önce teklif seçeneklerinizi hazırlayın. Taksitler halinde ödeyebilecekseniz önce bütçenizi çıkarın. Birden fazla bankaya veya varlık yönetim şirketine borcunuz varsa ödeme sıralaması yapın. Şimdi değil de daha sonra ödeme yapma imkanınız olacaksa yasal takip süreci devam edeceğinden yasal haklarınızı öğrenin.
Yapmanız gereken tam da alacaklı bankanın yaptığı gibi profesyonel olmak. Borçlarınız sizi bitirmesin, siz borçlarınızı bitirin!
19 Mayıs 2025
